Marek Kaminski. "Games Prisoners Play: The Tragicomic Worlds of Polish Prison"

On March 11, 1985, a van was pulled over in Warsaw for a routine traffic check that turned out to be anything but routine. Inside was Marek Kaminski, a Warsaw University student who also ran an underground press for Solidarity. The police discovered illegal books in the vehicle, and in a matter of hours five secret police escorted Kaminski to jail. A sociology and mathematics major one day, Kaminski was the next a political prisoner trying to adjust to a bizarre and dangerous new world. This remarkable book represents his attempts to understand that world.

As a coping strategy until he won his freedom half a year later by faking serious illness, Kaminski took clandestine notes on prison subculture. Much later, he discovered the key to unlocking that culture--game theory. Prison first appeared an irrational world of unpredictable violence and arbitrary codes of conduct. But as Kaminski shows in riveting detail, prisoners, to survive and prosper, have to master strategic decision-making. A clever move can shorten a sentence; a bad decision can lead to rape, beating, or social isolation. Much of the confusion in interpreting prison behavior, he argues, arises from a failure to understand that inmates are driven not by pathological emotion but by predictable and rational calculations.

Kaminski presents unsparing accounts of initiation rituals, secret codes, caste structures, prison sex, self-injuries, and of the humor that makes this brutal world more bearable. This is a work of unusual power, originality, and eloquence, with implications for understanding human behavior far beyond the walls of one Polish prison.

Marek M. Kaminski is Assistant Professor of Political Science and Mathematical Behavioral Science at the University of California, Irvine. Between 1982 and 1989 he managed Solidarity's underground publishing house STOP.

Written with refreshing directness--funny and horrible by turns--and complemented by delightful illustrations, Games Prisoners Play . . . makes a highly original contribution to the literature on prisons. The book will also prove valuable for introducing game theory. . . . There could be no better advertisement for rational choice.

Michael Biggs, American Journal of Sociology

Games Prisoners Play is not just a superb description of prison life but also a provocative analysis of why the choices prisoners make under difficult circumstances are rational. The lens through which Kaminski views these choices is elementary game theory, which he uses to elucidate the subtleties of different strategic situations in a highly imaginative way. This book ranks with only a handful of works I know of that apply game theory, in depth, to unusual subjects and end up enriching both the subject and the theory.

Steven J. Brams, New York University, author of Theory of Moves
and coauthor of Fair Division: From Cake-Cutting to Dispute Resolution

An exceptionally interesting book, and a very engaging read, Games Prisoners Play is bound to make a major impact on scholarship in the field. I would be very surprised if it did not become a staple reference for any study of prison life for years to come.

Diego Gambetta, author of The Sicilian Mafia

A terrific achievement. Marek Kaminski combines a unique 'fieldwork' in Polish prisons with insightful models of prisoners' behavior. This is an exceptional contribution to the ethnography of prison life and an imaginative application of game theory. It is also a memoir in its own right.

Federico Varese, author of The Russian Mafia

Evolutionary Psychology and the Antimarket Bias

by Toban Wiebe

Mises Daily
September 15, 2010

Economic illiteracy is widespread, but why should this be a problem? Ignorance is even more pervasive in microelectronics and computer programming, and yet computer technology is nothing short of astounding.

In most fields of study, people leave science to experts and trust the correctness of their conclusions. Not so for economics: rather than leaving the matter to economists, people hold strong positions that are plainly false. Economic ignorance by itself is not the problem. As Murray Rothbard put it,

It is no crime to be ignorant of economics, which is, after all, a specialized discipline and one that most people consider to be a "dismal science." But it is totally irresponsible to have a loud and vociferous opinion on economic subjects while remaining in this state of ignorance.

If people trusted economic theory to professional economists, their economic ignorance would be as harmless as their ignorance of most other subjects.

More

Models tell us more than hindsight

by Tim Harford

Financial Times
September 11, 2010

According to my esteemed colleague Gideon Rachman, economists should be swept off their thrones by historians. Economists have had far too strong a stranglehold on the levers of power, he claims. They think they are scientists. They think they can foretell the future. They are wrong: “pseudo-scientists”, “peddling brash certainties”. Historians such as Gideon and Professor Niall Ferguson, hitherto relegated to backwaters such as the FT’s op-ed page, should at last be paid a bit of attention.

In pondering how to respond, I suffered an acute shortage of brash certainty. Gideon is quite right about the importance of history. When it comes to economics, however, the chief source of brash certainties appears to be Gideon, who wouldn’t know an economic model if it paraded down a catwalk at him.

More

Montgomery County schools posting calorie counts in cafeterias

Washington Post
September 6, 2010

Brianna Lattanzio wound her way through the bustling cafeteria line at her Silver Spring middle school one recent morning, weighing her options. Nutritional information was listed for each of the choices: an Asian-inspired chicken and rice dish (352 calories), vegetarian "chik'n" nuggets (190 calories), a steak-and-cheese sub (420 calories) and macaroni and cheese (481 calories).

The Sligo Middle School student opted for the macaroni. Brianna said that she picked the dish because it looked the best but that she appreciated having the calorie information.

"I pretty much wrote a letter last year saying that they should have more soups and salad," she said. "I think if they could try to lower the calories, that would be good."

This school year, all Montgomery County schools began posting nutrition information in cafeterias to help their young calorie-counters and encourage healthier choices. They also did it to comply with a new county law that requires food outlets with more than 20 locations to post calorie information for items served.

More

Paranoid About Paranoia

by Ross Douthat

New York Times
September 5, 2010

Last Wednesday, a man named James Lee entered the headquarters of the Discovery Channel with explosives strapped to his body, took three hostages at gunpoint, and waited for his demands to be met.

A foe of population growth, Lee had apparently decided that shows like “Kate Plus Eight” and “19 Kids and Counting” were pushing the planet toward destruction. “All programs on Discovery Health-TLC must stop encouraging the birth of any more parasitic human infants,” he decreed, before moving on to demand solutions for “global warming, automotive pollution, international trade ... and the whole blasted human economy.”

By the end of the day, the hostages were safe, Lee had been killed by police, and TLC’s fall lineup was preserved. But the debate about the hostage-taker’s politics was just beginning.

More

What I Believe (about Markets and Morals): A Reply to Jerry Coyne & My Critics

by Michael Shermer

Huffington Post
August 31, 2010

In his endearingly titled blog, "Michael, we hardly knew ye," the venerable evolutionary biologist and slayer of creationist dragons Jerry Coyne (author of Why Evolution is True) wonders if I've gone 'round the bend over capitalism and sold my skeptical soul to the Templeton Foundation, the alleged evil subsidizers of religious and capitalist propaganda. Allow me to set the record straight (again) for all my critics out there (and in reading the comments to Jerry's blog there's more than I thought, and many of them are darned right caustic!).

First, on the Templeton Foundation, I was invited to write a monthly column for their new magazine, Big Questions Online, and as with my work for them in years past, I'm allowed to write just about anything I like. It is interesting that Jerry and his commentators would hone in on this, my second column, ignoring my first column, which was a stinging rebuke of religion in general and Deepak Chopra's New Age spirituality in particular. No one could possibly read my list comparing God 1.0 to God 2.0 (omnipresent--nonlocal; fully man/fully God--wave/particle duality; miracle--wave function collapse, etc.) and conclude that I'm the pay of a religious propaganda machine. And if that doesn't seal the deal for ya, the God critique was originally my second column, but the BQO editors liked it so much that they bumped it up to number 1, and it was, in fact, the most popular article on the site for the entire month. So there!

More

Evolution, Ethics, and the Market

by Michael Shermer

Big Questions
August 27, 2010

Given the economic roller-coaster ride of the past two years, the idea that capitalism promotes morality might seem like an oxymoron. The imperfections of the market system, the wild swings of the boom-and-bust cycle, and the "animal spirits" of irrational investors have revealed the gulf between economic theory and financial reality — and have put the advocates of capitalism on the defensive.

But let's not get carried away. As every economist knows, the market system, based on the free exchange of goods, is the greatest prosperity-generating machine ever invented. Nor are markets just a necessary evil that we must regretfully tolerate. To the contrary, trade itself leads directly and measurably to greater virtue — to higher levels of generosity, fairness, and trust. But don't take my word for it. There is plenty of experimental evidence to back me up, and it points to the deep evolutionary foundations of the market's moral effects.

More

Freakonomics Movie Trailer Released!

More

Stone Age Minds - A conversation with evolutionary psychologists Leda Cosmides and John Tooby

Reason TV
August 5, 2010

Based at the Center for Evolutionary Psychology at the University of California, Santa Barbara, Leda Cosmides and John Tooby are two pioneers and leading lights in the field of evolutionary psychology. This multidisciplinary approach seeks to develop a better understanding of human nature by taking seriously the idea that our brains evolved to solve a variety of adaptive problems routinely faced by our hunter-gatherer ancestors.

While our "stone age minds" have programs that are very good at things like detecting lies, attracting mates and avoiding predators, they are in many ways ill equipped for the kind of complex market-based society that we live in today. The lens of evolutionary psychology, for example, provides insights into why so many people in industrialized countries are overweight and sympathetic to socialist ideas.

Reason.tv's Paul Feine sat down with Cosmides and Tooby to learn more about evolutionary psychology, the history of the field, and the implications for our society.

Approximately 10 minutes. Produced by Paul Feine; shot by Alex Manning and Hawk Jensen; edited by Paul Feine and Alex Manning.

For an extended version of this interview, go here.

Superstition: Belief in the Age of Science

From uttering a prayer before boarding a plane, to exploring past lives through hypnosis, has superstition become pervasive in contemporary culture? Robert Park, the best-selling author of Voodoo Science, argues that it has. In Superstition, Park asks why people persist in superstitious convictions long after science has shown them to be ill-founded. He takes on supernatural beliefs from religion and the afterlife to New Age spiritualism and faith-based medical claims. He examines recent controversies and concludes that science is the only way we have of understanding the world.

Park sides with the forces of reason in a world of continuing and, he fears, increasing superstition. Chapter by chapter, he explains how people too easily mistake pseudoscience for science. He discusses parapsychology, homeopathy, and acupuncture; he questions the existence of souls, the foundations of intelligent design, and the power of prayer; he asks for evidence of reincarnation and astral projections; and he challenges the idea of heaven. Throughout, he demonstrates how people's blind faith, and their confidence in suspect phenomena and remedies, are manipulated for political ends. Park shows that science prevails when people stop fooling themselves.

Compelling and precise, Superstition takes no hostages in its quest to provoke. In shedding light on some very sensitive--and Park would say scientifically dubious--issues, the book is sure to spark discussion and controversy.

Economics Behaving Badly

by George Loewenstein and Peter Ubel

New York Times
July 14, 2010

It seems that every week a new book or major newspaper article appears showing that irrational decision-making helped cause the housing bubble or the rise in health care costs.

Such insights draw on behavioral economics, an increasingly popular field that incorporates elements from psychology to explain why people make seemingly irrational decisions, at least according to traditional economic theory and its emphasis on rational choice. Behavioral economics helps to explain why, for example, people under-save for retirement, why they eat too much and exercise too little and why they buy energy-inefficient light bulbs and appliances. And, by understanding the causes of these problems, behavioral economics has spawned a number of creative interventions to deal with them.

But the field has its limits. As policymakers use it to devise programs, it’s becoming clear that behavioral economics is being asked to solve problems it wasn’t meant to address. Indeed, it seems in some cases that behavioral economics is being used as a political expedient, allowing policymakers to avoid painful but more effective solutions rooted in traditional economics.

More

The Limits of the Coded World

by William Egginton

New York Times
July 25, 2010

In an influential article in the Annual Review of Neuroscience, Joshua Gold of the University of Pennsylvania and Michael Shadlen of the University of Washington sum up experiments aimed at discovering the neural basis of decision-making. In one set of experiments, researchers attached sensors to the parts of monkeys’ brains responsible for visual pattern recognition. The monkeys were then taught to respond to a cue by choosing to look at one of two patterns. Computers reading the sensors were able to register the decision a fraction of a second before the monkeys’ eyes turned to the pattern. As the monkeys were not deliberating, but rather reacting to visual stimuli, researchers were able to plausibly claim that the computer could successfully predict the monkeys’ reaction. In other words, the computer was reading the monkeys’ minds and knew before they did what their decision would be.

The implications are immediate. If researchers can in theory predict what human beings will decide before they themselves know it, what is left of the notion of human freedom? How can we say that humans are free in any meaningful way if others can know what their decisions will be before they themselves make them?

More

Your Move: The Maze of Free Will

by Galen Strawson

New York Times
July 22, 2010

You arrive at a bakery. It’s the evening of a national holiday. You want to buy a cake with your last 10 dollars to round off the preparations you’ve already made. There’s only one thing left in the store — a 10-dollar cake.

On the steps of the store, someone is shaking an Oxfam tin. You stop, and it seems quite clear to you — it surely is quite clear to you — that it is entirely up to you what you do next. You are — it seems — truly, radically, ultimately free to choose what to do, in such a way that you will be ultimately morally responsible for whatever you do choose. Fact: you can put the money in the tin, or you can go in and buy the cake. You’re not only completely, radically free to choose in this situation. You’re not free not to choose (that’s how it feels). You’re “condemned to freedom,” in Jean-Paul Sartre’s phrase. You’re fully and explicitly conscious of what the options are and you can’t escape that consciousness. You can’t somehow slip out of it.

More

Journal of Economic Perspectives

The Journal of Economic Perspectives (JEP) attempts to fill a gap between the general interest press and most other academic economics journals. The journal aims to publish articles that will serve several goals: to synthesize and integrate lessons learned from active lines of economic research; to provide economic analysis of public policy issues; to encourage cross-fertilization of ideas among the fields of thinking; to offer readers an accessible source for state-of-the-art economic thinking; to suggest directions for future research; to provide insights and readings for classroom use; and to address issues relating to the economics profession. Articles appearing in the journal are normally solicited by the editors and associate editors. Proposals for topics and authors should be directed to the journal office.

Online issues of the Journal of Economic Perspectives published since 1999 are now publicly accessible at no charge, compliments of the American Economic Association.

Leave the Gamblers Alone: Why can't adults be left to do what we want to do?

For self-responsible adults, writes John Stossel, gambling can be fun and harmless. A free country is supposed to treat adults as though we are self-responsible. Government should let us learn from our mistakes rather than treat us like children.

More

Η Εξελικτική Ψυχολογία (απάντηση στον Homo Sapiens Socrates)

Σωκράτη οι παρατηρήσεις σου είναι πολύ εύστοχες και μάλιστα τέτοιου είδους αντιρρήσεις αποτελούν εν μέρει και την κύρια κριτική απέναντι στην ΕΨ που συνήθως προέρχεται από άσχετα μ’αυτήν επιστημονικά πεδία. Θα προσπαθήσω εδώ να δώσω μια σύντομη απάντηση σ’αυτήν την κριτική και μάλλον θα τη συμπεριλάβουμε μαζί με τις υπόλοιπες και στις σημειώσεις.

Κατ’ αρχήν σύμφωνα με την αρχή της διαψευσιμότητας του Karl Popper μια θεωρία για να θεωρηθεί επιστημονική θα πρέπει να σου δίνει τη δυνατότητα να την διαψεύσεις για τον απλό λόγο ότι για να αποδείξεις την αλήθεια μιας υπόθεσης σε όλες τις περιπτώσες απαιτείται ένας άπειρος αριθμός δεδομένων – πράγμα αδύνατον – ενώ για να τη διαψεύσεις αρκούν συνήθως έστω και λίγες περιπτώσεις (βεβαίως και η διάψευση είναι πολύπλοκη υπόθεση γιατί για να είναι επιστημονική δεν αρκεί ένα μεμονωμένο αρνητικό αποτέλεσμα αλλά συγκέντρωση στοιχείων, σύγκριση, ορθός έλεγχος και επιστημονική μεθοδολογία).

Η ΕΨ όπως και κάθε άλλη σοβαρή θεωρία ψυχολογίας σαφώς και ενέχει αυτήν τη διαψευσιμότητα στις υποθέσεις της. Kάτι που της δίνει επιπλέον αυτό το πλεονέκτημα σε σχέση με άλλες κοινωνικές επιστήμες και δεν απαιτεί κανενός είδους «διανοητικό άλμα» είναι η δυνατότητα διεξαγωγής πειραμάτων και συλλογής εμπειρικών δεδομένων τόσο στο εργαστήριο όσο και εκτός αυτού.

Ας δούμε όμως ένα παράδειγμα. Όπως έχουμε πει, ένα από τα σημαντικότερα προσαρμοστικά ζητήματα που έπρεπε να αντιμετωπίσει ο εγκέφαλος των προγόνων μας ήταν η επιλογή συντρόφου (mate selection) γιατί με αυτήν διασφαλίζεται η αναπαραγωγή και η διάδοση των γονιδίων στις επόμενες γενιές. Ως εδώ αυτή η θεωρία είναι αρκετά ευλογοφανής. Από αυτήν προκύπτει λογικά μια υπόθεση που κάνει η ΕΨ για την επιλογή συντρόφου. Οι γυναίκες ως πιο ευάλωτες για πολύ μεγάλο διάστημα (καθώς διέθεταν μετρημένα ωάρια, έπρεπε να κυοφορήσουν πολλούς μήνες, να θρέψουν και να φροντίσουν το παιδί για αρκετά χρόνια μέχρι να μπορεί να τα καταφέρει μόνο του) προτιμούσαν άντρες που θα μπορούσαν να διασφαλίσουν πόρους (τροφή και ασφάλεια) σ’αυτές και το παιδί. Με αυτές τις προτεραιότητες οι γυναίκες εξασφάλιζαν την διάδοση των γονιδίων τους. Οι άντρες, από την άλλη μεριά, που ενδιαφέρονταν ως πρώτη προτεραιότητα να αναπαράγουν καλά γονίδια σε υγιείς και ικανούς απογόνους, ήταν λογικό να προτιμούν υγιείς, νέες και καλοφτιαγμένες γυναίκες (γιατί αυτά τα χαρακτηριστικά αποτελούν άμεσους σηματοδότες υγείας). Και οι δυο στρατηγικές φαίνεται να πετυχαίνουν αποτελεσματικά την επιβίωση του είδους μέσω της αναπαραγωγής.

Η ΕΨ λοιπόν υποθέτει ότι ο εγκέφαλος των δυο φύλων ανέπτυξε μέσω της φυσικής επιλογής αντίστοιχα modules που μας καθοδηγούν εως και σήμερα ως έναν βαθμό στην επιλογή συντρόφου. Συγκεκριμένα το μοντέλο που προτείνει είναι ότι οι γυναίκες έχουν μια προτίμηση σε μεγαλύτερους άντρες γιατί αυτό σηματοδοτεί στις κοινωνίες μας ένα άτομο αποκατεστημένο και ώριμο που μπορεί να παράσχει πόρους στην οικογένειά του, ενώ οι άντρες προτιμούν νεότερες και όμορφες γυναίκες. Αυτό το μοντέλο έχει πράγματι επιβεβαιωθεί με μια πληθώρα εμπειρικών δεδομένων (ενδεικτικά μόνον βλ. τις έρευνες του D.M. Buss αλλά και την πολύ πρόσφατη έρευνα στα οικονομικά που ανέφερε ο κ. Χατζής στο μάθημα) κι έχει αντέξει στο τεστ του χρόνου (και του Popper). Ή με άλλα λόγια, όσοι έχουν προσπαθήσει να το ελέγξουν δεν έχουν καταφέρει ως τώρα να το διαψεύσουν.

Όπως παρατηρούμε, λοιπόν, από την αρχή – δηλαδή τη σύλληψη της θεωρίας και την παραγωγή των υποθέσεων – εως το τέλος – τη συγκέντρωση και τον έλεγχο των δεδομένων – η ΕΨ έδειξε ότι έχει όλα τα χαρακτηριστικά μιας σοβαρής επιστήμης. Μάλιστα η ΕΨ «ξεπερνάει» σε επιστημονικότητα παρα πολλές άλλες ψυχολογικές θεωρίες που πολλοί τις θεωρούν δεδομένες. Επειδή όμως η ΕΨ είναι μια νέα επιστήμη, αρκετές υποθέσεις που κάνει δεν έχουν υποβληθεί ακόμη σε αρκετά τεστ διαψευσιμότητας από εμπειρικά δεδομένα κι έτσι φυσιολογικά υπάρχει ακόμη κάποιος σκεπτικισμός.

Μια άλλη διάκριση που πρέπει να γίνει επίσης και πολύ σύντομα είναι η εξής: ενώ τα πάντα επάνω μας είναι προϊόν της εξέλιξης με την έννοια ότι μας συνόδευσαν εως σήμερα, αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι είχαν κάποτε surviving value. Όπως έχει αναφερθεί και σε προηγούμενη διάλεξη, υπάρχουν διάφορα χαρακτηριστικά που δεν φαίνονται να έχουν ή να είχαν κανέναν εξελικτικό σκοπό, από τις θηλές στους άντρες εως την καλλιτεχνική έκφραση. Άρα μπορεί να έχουμε κάτι : (α) γιατί μας ήταν απαραίτητο για την επιβίωση, (β) γιατί απλώς την εξυπηρετούσε, (γ) γιατί δεν την εμπόδιζε ή (δ) γιατί ενώ την εμπόδιζε είχαμε και κάτι άλλο που το αντιστάθμιζε (βλ. ουρά παγωνιού). Με τα εργαλεία που διαθέτει η ΕΨ μπορεί και πρέπει να κάνει αυτές τις διακρίσεις και να καταλήγει σε ασφαλή συμπεράσματα πριν αποφανθεί ποιόν από τους παραπάνω ρόλους διαδραματίζει κάποιο χαρακτηριστικό ή κάποια ιδιότητα.

Από την άλλη, εμείς, στο συγκεκριμένο σεμινάριο, δεν κάνουμε ΕΨ, ούτε έχουμε τη δυνατότητα να ελέγχουμε εκείνη την ώρα πειραματικά όλες τις υποθέσεις που μπορεί να συζητηθούν. Για διδακτικούς σκοπούς χρησιμοποιούμε τη λογική της ΕΨ για να κάνουμε κατανοητά τα εργαλεία της και τη σπουδαιότητά της. Πρέπει όμως να επισημάνουμε ότι οι υποθέσεις που έχουν ειπωθεί κατα καιρούς δεν είναι σενάρια επιστημονικής φαντασίας, αλλά υπαρκτά και σοβαρά μοντέλα, που ελέγχονται από τους ειδικούς και υπάρχουν στη βιβλιογραφία, όπως η προτίμηση για ενεργειακές τροφές και διάφορα άλλα.

Απορίες ενός μπερδεμένου homo sapiens

Ακούγοντας στο τελευταίο σεμινάριο για τις εξηγήσεις που δίνει η εξελικτική ψυχολογία για διάφορα θέματα, άρχισα να απορώ μέχρι πού μπορεί να φτάσει άραγε η εξηγητική της δύναμη. Η Νομική εξηγείται; Σίγουρα θα εξηγείται, αφού οι άνθρωποι μάλλον θα αντιλήφθηκαν πόσο λιγότερο ευάλωτοι και περισσότερο αποτελεσματικοί είναι σε κοινωνικό περιβάλλον. Έτσι, αναγκάστηκαν να οργανώσουν αυτό το κοινωνικό πλαίσιο και σιγά σιγά αναπτύχθηκε η Νομική. Ίσως τα ίδια θα μπορούσαν να ειπωθούν και για τα Οικονομικά.

Αλλά το πράγμα δεν σταματάει εδώ. Αλήθεια, που σταματάει; Τι δεν μπορεί να εξηγηθεί με την εξελικτική ψυχολογία; Περιγράφει όντως την πραγματικότητα με τόση ενάργεια; Η απορία μου έγκειται κατά βάση στο πόσο επιστημονική είναι. Δεν αντιλέγω στη σύνδεση σημερινών δραστηριοτήτων με κινδύνους ή συνήθειες που επικρατούσαν για εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια πριν το ορόσημο της εμφάνισης του homo sapiens. Αλλά πόσο επιστημονικό είναι; Μήπως είναι απλές εικασίες; Μήπως είναι απλά λογικοφανείς εξηγήσεις;

Για παράδειγμα: Η εξήγηση του path dependence από εξελικτικής άποψης είναι ότι πιθανόν στις μικρές ομάδες που ζούσε ο άθρωπος (πριν γίνει... άνθρωπος), εξυπηρετούσε καλύτερα να ακολουθείς τους πολλούς, γιατί εκεί υπήρχε ασφάλεια και εξοικονόμηση ενέργειας. Ακόμα και αν γινόταν λάθος, θα είμασταν όλοι μαζί.

Φαίνεται λογικό και δεν έχω κάτι να αντιπροτείνω. Αλλά πόσο επιστημονικό είναι;Δηλαδή η σύνδεση της νευροφυσιολογικής βάσης του path dependence με μια υποτιθέμενη κατάσταση που συνέβαινε επαναλαμβανόμενα για χιλιάδες χρόνια είναι τέτοια που να οδηγεί με βεβαιότητα στα εξαγόμενα συμπεράσματα; Και φαντάζομαι εδώ απαιτείται μια πιθανολόγηση μεγαλύτερη του 40% της προβλεψιμότητας της RCT.

Αν τα συμπεράσματα της εξελικτικής ψυχολογίας είναι επιστημονικά εξαρτάται και από το ποιες ιδιότητες πρέπει να συγκεντρώνει μια δραστηριότητα ώστε να αποκτήσει αυτόν το χαρακτήρα. Αν δεχθούμε τη θεωρία της διαψευσιμότητας (falsifiability) του Karl Popper, τότε μάλλον δεν αποτελούν επιστήμη περίπου όλες οι κοινωνικές επιστήμες. Άρα τι χρειάζεται ένα συμπέρασμα της εξελικτικής ψυχολογίας, ώστε να πάψει να φαίνεται σαν διανοητικό άλμα;

Almost winning is just as exciting!

Η ντοπαμίνη είναι ένας σημαντικός νευροδιαβιβαστής που συνδέεται με το λεγόμενο reward system του εγκεφάλου. Όταν η ντοπαμίνη εκκρίνεται σε μεγαλύτερες ποσότητες τότε έχουμε την αίσθηση της ευχαρίστησης και συνήθως αναζητούμε να επαναλάβουμε την κατάσταση που την προκάλεσε. Τέτοιες καταστάσεις ή πράξεις που συνδέονται με την έκκριση ντοπαμίνης είναι η κατανάλωση φαγητού, το σεξ, τα ναρκωτικά και ο τζόγος (όταν κερδίζουμε).

Σε πρόσφατη έρευνα που έγινε στο University of Cambridge φαίνεται ότι οι ίδιες ποσότητες ντοπαμίνης που εκκρίνονται στον εγκέφαλο όταν κάποιος κερδίζει στο τζόγο είναι ίδιες με όταν σχεδόν κερδίζει!

Νομίζουμε ότι αυτό μπορεί να εξηγήσει γιατί κάποια άτομα είναι εθισμένα στα τυχερά παιχνίδια: δεν οφείλεται σε προβληματικά heuristics, biases, reasoning και γενικότερα εσφαλμένες απόψεις, πεποιθήσεις ή συμπεράσματα, αλλά σε υπερβολική έκκριση ντοπαμίνης. Αν αυτή η «εθιστική»ουσία εκκρίνεται όχι μόνο όταν το άτομο κερδίζει αλλά και όλες τις φορές που πάει να κερδίσει αλλά δεν τα καταφέρνει, τότε είναι πολύ πιο δύσκολο να αντισταθεί απ’ότι νομίζαμε μέχρι τώρα.

Είσαι πιο ορθολογικός από ένα 10χρονο;

Δεν είναι τελικά και τόσο δύσκολο να υπερβούμε το prospect theory. Πάντως ακόμα και ένα δεκάχρονο μπορεί!

The Relentless Subjectivity of Value

Διαβάστε μετά το άρθρο για τον πίνακα του Picasso το κείμενο του Max Borders στο econlib.

Picasso Sells at Record Auction Price

New York Times
May 5, 2010

On Tuesday night, a painting dashed off by Picasso in just one day in 1964 became the most expensive work of art ever sold at auction as it rose to $106.5 million.

It took Christopher Burge, Christie’s premier auctioneer, eight long minutes to raise the picture, dubbed “Nude, Green Leaves and Bust,” above the hitherto unattainable $100 million barrier. Mr. Burge opened the bidding by calling out $58 million and raised the stakes by $1 million increments. From $77 million, four new bidders, sitting in the room or operating over the phone, jumped into the fray. From $86 million on, the contest was confined to two telephone bidders. They fought it out until Mr. Burge brought down his hammer on a $95 million bid made under the paddle number 1709, which, with the sale charge, raised the full price to $106.48 million, to be precise.

More

Prospect Theory

Εδώ θα βρείτε το πρωτότυπο άρθρο των Daniel Kahneman και Amos Tversky, "Prospect Theory: An Analysis of Decision under Risk", που δημοσίευσαν στο περιοδικό Econometrica το 1979.

Επειδή δεν προλάβαμε να πούμε σχεδόν τίποτα για τα behavioral economics στο τελευταίο μάθημα, θα επανέλθουμε με περισσότερη ανάλυση την ερχόμενη Δευτέρα. Στις σημειώσεις που θα ανεβάσουμε την Παρασκευή δεν θα συζητάμε τα behavioral economics ακόμα. Θα παρουσιασθούν στο τέταρτο μέρος των σημειώσεων.

I, Robot

Άλλη μια ισχυρή ένδειξη της ορθολογικότητας (τουλάχιστον!): Ένα από τα πιο φιλόδοξα όνειρα που οι επιστήμονες – συνεργαζόμενοι από πολλά πεδία - προσπαθούν εδώ και πολλές δεκαετίες να επιτύχουν ρεαλιστικά πλέον, είναι να κατασκευάσουν μηχανές, υπολογιστές και γενικότερα εξαρτήματα που η λειτουργία τους θα προσεγγίζει όσο το δυνατόν περισσότερο τον τρόπο λειτουργίας του εγκεφάλου και της νόησης. Γιατί απλά ο εγκέφαλος είναι το μοναδικό «κατασκεύασμα» που μας προσφέρει «έτοιμο» η φύση με άπειρες και ακόμη ανεξερεύνητες δυνατότητες για να καταφέρνει τα πάντα. Και αναρωτιέμαι, είναι τυχαίο αυτό; Αν είμαστε συστηματικά ανορθολογικοί, επιρρεπείς διαρκώς σε λάθη και γενικότερα άχρηστοι (ας μην ξεχνάμε ότι όλα – σκέψεις και συναισθήματα - προέρχονται από τον εγκέφαλο!), τότε γιατί όλο αυτό το χάσιμο χρόνου, πόρων και άριστου ανθρώπινου δυναμικού σε τέτοιου είδους projects; Γιατί να κατασκευάσεις μια μηχανή που δεν θα επιτυγχάνει στόχους για τους οποίους την προορίζεις;

Μια μικρή αναφορά: επειδή ο όρος Artificial Intelligence (Τεχνητή Νοημοσύνη) χρωματίστηκε ιδιαίτερα αρνητικά από τις διάφορες ταινίες του Hollywood, όπου οι μηχανές και τα ρομπότ ως επί το πλείστον παρουσιάζονταν ως εχθροί του ανθρώπου που ανέπτυσσαν δική τους νοημοσύνη(!) και στόχο είχαν πάντα να κυριαρχήσουν στον πλανήτη, εγκαταλείφτηκε σταδιακά και αντικαταστάθηκε τελικώς – στο εξωτερικό κυρίως - από τον όρο Cognitive Systems.

Εδώ θα βρείτε ένα πολύ ενδιαφέρον σχετικό άρθρο που δημοσιεύεται στην ειδική έκδοση Mind and Brain του Scientific American (Απρίλιος 2010).

Προτιμήσεις, Αποκαλυπτόμενες

του Stephen J. Dubner

Ήμουν πρόσφατα σε ένα αεροπλάνο και σκεφτόμουν για το πολύ συχνά μεγάλο χάσμα μεταξύ των δηλωμένων προτιμήσεων των ανθρώπων (τι λένε ότι θα κάνουν) και των αποκαλυπτόμενων προτιμήσεων (τι κάνουν στην πραγματικότητα).

Υποθέτω ότι και η δική σου συμπεριφορά σοφέ αναγνώστη ορισμένες φορές φανερώνει αυτό το χάσμα (όπως και σίγουρα η δική μου). Λες ας πούμε ότι θα αποταμιεύσεις Χ δολάρια φέτος και τελικά αποταμιεύεις τα μισά του X. Ίσως δεν ασκείσαι, δεν ψηφίζεις ή δεν πας στην εκκλησία τόσο συχνά όσο δηλώνεις στα γκάλοπ.

Κοίτα, δεν παριστάνω τον κριτή, έτσι είναι η ζωή (και μερικοί, κι εγώ μαζί, κερδίζουμε τον επιούσιο εξερευνώντας αυτό το χάσμα μεταξύ δηλωμένων και αποκαλυπτομένων προτιμήσεων).

Πίσω στην αεροπορική πτήση: Ήταν η ώρα να σερβιριστεί το γεύμα. Στις θέσεις γύρω μου κάθονταν άτομα που θα μπορούσαμε να χωρίσουμε σε δύο περίπου ισάριθμες ομάδες: από τη μια αυτοί που ο Δείκτης Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) τους θα τους τοποθετούσε στην κατηγορία των υπέρβαρων (ξέρω, ξέρω, ο ΔΜΣ είναι προβληματικός τρόπος μέτρησης) και από την άλλη αυτοί που φαίνεται να έχουν φυσιολογικό ΔΜΣ. Η αεροσυνοδός προσέφερε την επιλογή μεταξύ δύο κυρίως πιάτων: φιλέτο κοτόπουλο με κρούστα παρμεζάνας ή σαλάτα με σολομό ποσέ.

Έχετε καταλάβει που το πάω με όλα αυτά, έτσι δεν είναι; Ναι, όλα τα άτομα με υψηλό ΔΜΣ παρήγγειλαν το κοτόπουλο με την παρμεζάνα και τα άτομα με φυσιολογικό ΔΜΣ την σαλάτα με το σολομό.

Οι προτιμήσεις αποκαλύφθηκαν.

Preferences, Revealed

New York Times
April 29, 2010

Freakonomics: Preferences, Revealed
by Stephen J. Dubner


Revealed preferences in airplane dining.

More

The Science of Liberty: Democracy, Reason, and the Laws of Nature

The spread of capitalism and democracy has inspired controversies over the direction of the modern world. Some scholars see a future of "multiple modernities," in which Western liberal democracy will give way to divergent political and economic systems; others see universal forces pushing all societies toward liberalism. In this spirited manifesto, Ferris, a science journalist, argues that science and the rise of "science societies" are the fundamental drivers of liberty and democracy. Societies need science to advance, and science requires political openness. This, of course, is an old thesis, rooted in the Enlightenment conviction that knowledge, innovation, freedom, and social advancement go together. In this restatement, Ferris traces the dual scientific and democratic revolutions from their Renaissance, Enlightenment, and early modern origins to the titanic twentieth-century battles between the liberal democracies and their fascist and communist rivals. Ferris also explores the scientific orientation of the United States' founders, such as Thomas Jefferson and Benjamin Franklin, and its relevance to their constitutional thinking and their noble "experiment" of a new nation. The Science of Liberty is sweeping and provocative, even if many may still doubt that science can extinguish prejudices, parochialisms, and illiberal impulses.

Οι 7 (από τις 10) Αρχές των Οικονομικών

Αυτά είναι τα βίντεο που σας υποσχέθηκα. Με το Real Player μπορείτε και να τα κατεβάσετε στον σκληρό σας δίσκο. Έχω ανεβάσεις τις 7 από τις 10 αρχές γιατί οι υπόλοιπες αναφέρονται στην μακροοικονομική και δεν μας ενδιαφέρουν άμεσα.

Τα videos θα μείνουν στην σελίδα μέχρι το επόμενο Σ/Κ. Την Κυριακή 9/5 θα κατέβουν.

Τα video αυτά συνοδεύουν το εισαγωγικό εγχειρίδιο του N. Gregory Mankiw, Principles of Economics, το πιο επιτυχημένο διδακτικό εγχειρίδιο στα οικονομικά μαζί με εκείνο του Samuelson. Το συνιστώ ανεπιφύλακτα αλλά αν προτιμάτε να το διαβάσετε στα ελληνικά θα το βρείτε εδώ (1ος τόμος) και εδώ (2ος τόμος).

TEN PRINCIPLES OF ECONOMICS
with N. Gregory Mankiw

1. People Face Tradeoffs

2. The Cost of Something is What You Give Up to Get it

3. Rational People Think at the Margin

4. People Respond to Incentives

5. Trade can Make Everyone Better Off

6. Markets are Usually a Good Way to Organize Economic Activity

7. Governments can Sometimes Improve Market Outcomes

The Rational Optimist: How Prosperity Evolves

Matt Ridley, the author of the bestselling science books Genome, The Red Queen, The Origins of Virtue, and Nature via Nurture, demonstrates in his new book (The Rational Optimist: How Prosperity Evolves) that life is getting better — and at an accelerating rate. Food availability, income, and life span are up; disease, child mortality, and violence are down — all across the globe. Though the world is far from perfect, necessities and luxuries alike are getting cheaper; population growth is slowing; Africa is following Asia out of poverty; the Internet, the mobile phone, and container shipping are enriching people’s lives as never before. The pessimists who dominate public discourse insist that we will soon reach a turning point and things will start to get worse. But they have been saying this for 200 years.

Yet Matt Ridley does more than describe how things are getting better. He explains why. Prosperity comes from everybody working for everybody else. The habit of exchange and specialization — which started more than 100,000 years ago — has created a collective brain that sets human living standards on a rising trend. The mutual dependence, trust, and sharing that result are causes for hope, not despair.

This bold book covers the entire sweep of human history, from the Stone Age to the Internet, from the stagnation of the Ming empire to the invention of the steam engine, from the population explosion to the likely consequences of climate change. It ends with a confident assertion that thanks to the ceaseless capacity of the human race for innovative change, and despite inevitable disasters along the way, the 21st century will see both human prosperity and natural biodiversity enhanced.

From Skeptic

Ορθολογική η υπόθεση της ύπαρξης εξωγήινων για τον Stephen Hawking

Σε μια σειρά εκπομπών για το Discovery Channel, ο γνωστός βρετανός φυσικός Stephen Hawking δήλωσε ότι είναι «απολύτως ορθολογικό» να συμπεράνει κανείς ότι μορφή ζωής με νοημοσύνη υπάρχει και σε άλλους πλανήτες. Θεωρεί ότι είναι σχεδόν σίγουρο ότι υπάρχουν εξωγήινες μορφές ζωής, με τις οποίες μάλιστα θα πρέπει να αποφύγουμε την επικοινωνία!

From The Sunday Times
April 25, 2010
Don’t talk to aliens, warns Stephen Hawking

....“To my mathematical brain, the numbers alone make thinking about aliens perfectly rational,” he said. “The real challenge is to work out what aliens might actually be like.”.....

Περισσότερες πληροφορίες για τον τρόπο με τον οποίο κατέληξε ο γνωστός φυσικός σε αυτό το συμπέρασμα μπορείτε να βρείτε στα Αγγλικά από το εν λόγω άρθρο των Κυριακάτικων Times του Λονδίνου: http://www.timesonline.co.uk/tol/news/science/space/article7107207.ece

Evolutionary Psychology

Σ'αυτή τη σελίδα θα βρείτε ένα εισαγωγικό και πολύ κατατοπιστικό κείμενο για την Εξελικτική Ψυχολογία, τη γένεσή της, τα εργαλεία της, το αντικείμενό της και τους ερευνητικούς της σκοπούς. Το κείμενο ανήκει στους Leda Cosmides και John Tooby, ένα ζευγάρι (και στη ζωή!) ψυχολόγων που συνέβαλαν καταλυτικά στην ανάπτυξη αυτού του κλάδου της ψυχολογίας, αποτελούν τους πρωτοπόρους της στην έρευνα και αυτή τη στιγμή εργάζονται στο University of California, Santa Barbara.

Θα θέλαμε εδώ να κάνουμε μια απαραίτητη (δυστυχώς) διευκρίνηση: Στην Ελλάδα, όπου χρησιμοποιείται ο όρος "εξελικτική ψυχολογία" αναφέρονται σ'αυτό που στον υπόλοιπο κόσμο εννοούν "Αναπτυξιακή Ψυχολογία" (developmental psychology)! [Αυτός ο κλάδος ασχολείται με τα ψυχολογικά στάδια ανάπτυξης του ανθρώπου κατα τη διάρκεια της ζωής του, κυρίως των παιδιών, - Piaget, δηλαδή κλπ, και πολύ κακώς έχει μεταφραστεί "εξελικτική"]. Επιπλέον, στην Ελλάδα δεν υπάρχουν σπουδές πάνω στην (αυθεντική) εξελικτική ψυχολογία! Γιατί έχει καθιερωθεί αυτός ο λανθασμένος όρος στην Ελλάδα; Μην ρωτάτε.. Απλά αν θέλετε να μάθετε περισσότερα ψάξτε στο google χρησιμοποιώντας τον αγγλικό όρο.

De gustibus non est disputandum?

Όταν το πρωτοάκουσα, ένοιωσα σαν να βίωνα μια αποκάλυψη. Κάποιος ήρθε και μου άνοιξε τα μάτια, μου έδειξε το δρόμο. Δεν ήταν πλέον ανάγκη να απαντώ σε δύσκολα και ενοχλητικά ερωτήματα, να δικαιολογώ γιατί μ' αρέσουν αυτά που μ΄αρέσουν. Ούτε ενοχλούσα κανέναν με τις προτιμήσεις μου ούτε όμως και έβρισκα πειστικά επιχειρήματα για να τις στηρίξω. Η ερώτηση "μα καλά, είσαι σοβαρός; σ' αρέσει το βουνό αντί της θάλασσας;" με εξόργιζε, αλλά θεωρούσα και χρέος μου να στύψω το μυαλό μου να απαντήσω. Φορτωνόμουν και το βάρος της απόδειξης επιπλέον!

Όλα αυτά άλλαξαν με έναν απλό τρόπο: ΔΕΝ χρειάζεται να δικαιολογήσω τις προτιμήσεις μου! Και μάλιστα αυτό το υποστηρίζει μεθοδολογικά μια στιβαρή επιστημονική θεωρία, ενώ το χρησιμοποιεί και στην πράξη ολόκληρη η οικονομική επιστήμη. Τώρα πια απαντώ ότι περί ορέξεως κολοκυθόπιττα. Εσένα αρέσουν οι πίττες, εμένα τα σουβλάκια.

Σήμερα, όμως, έμαθα ότι ενδέχεται οι προτιμήσεις μου να είναι ανορθολογικές. Αν δεν είναι πραγματοποιήσιμες, δεν είναι ορθολογικές. Δεκτό. Αν προκαλούν μη αρεστό πόνο, πάλι δεν είναι ορθολογικές. Δεκτό και αυτό χωρίς πολλή σκέψη. Αλλά το πρόβλημα ξεκινά από το αυτόνομο των προτιμήσεων: μη αυτόνομες προτιμήσεις δεν είναι ορθολογικές. Ενώ για τους δύο πρώτους όρους νομίζω δεν υπάρχει σοβαρή δυσκολία στην οριοθέτησή τους, δεν ισχύει το ίδιο και για το αυτόνομο.

Σημείωσα χαρακτηριστικά επί λέξει (και να με διορθώσει ο κ. Χατζής αν το κατέγραψα λάθος): "Αν κάτι δυσχερώς πραγματοποιήσιμο το θεωρείς ακατόρθωτο λόγω της αντίληψής σου για τον κόσμο (λόγω των πεποιθήσεων), τότε μειώνεται η αυτονομία σου". Δηλαδή αν κάποιος σου αλλοιώσει την εικόνα για τον κόσμο και επηρεασμένος δημιουργήσεις προτιμήσεις άλλες από αυτές που θα δημιουργούσες υπό άλλες συνθήκες, τότε είναι αυτές μη αυτόνομες και ανορθολογικές. Αυτά, βέβαια, συνυπολογιζομένων όλων των ειδικών περιπτώσεων και αποχρώσεων.

Αυτό που με ενοχλεί είναι η αδυναμία να βρω από ποιο ακριβώς σημείο και έπειτα σχηματίζω αυτόνομες προτιμήσεις. Είναι πολύ σημαντικό, γιατί από εκεί και έπειτα είναι οι ίδιες μου οι προτιμήσεις ορθολογικές.

Για να πω την αλήθεια, το προτιμούσα χωρίς όρους: de gustibus non est disputandum.-

Η λέσχη Bilderberg και τα άλλα παράξενα της ζωής..

Έλπιζα αυτή τη φορά να μην σπαταλήσουμε τον χρόνο μας συζητώντας «παράξενα πράγματα». Αλλά από τη μια το σχόλιο του Αποστόλη (που τον εκτιμώ πολύ), από την άλλη μερικά emails παιδιών που με ρωτούσαν τι είναι αυτή η «λέσχη Bilderberg» αποφάσισα να γράψω κάτι. Το ανεβάζω σαν νέα ανάρτηση για να τη δείτε όλοι.

Καταρχήν τι είναι η ομάδα Bilderberg (Bilderberg Group); Κάθε χρόνο συναντώνται 100-150 άτομα τα οποία είναι μεγάλες προσωπικότητες (με μεγάλη δύναμη) της πολιτικής, της οικονομίας, της διπλωματίας, του στρατού και των ΜΜΕ κυρίως από τις μεγαλύτερες ευρωπαϊκές χώρες, τις ΗΠΑ, τον Καναδά, την Αυστραλία κλπ. Ονομάστηκε έτσι η ομάδα γιατί η πρώτη τους συνάντηση (1954) έγινε στο Hotel de Bilderberger στην Ολλανδία.

Ο στόχος των πρώτων συναντήσεων στη διάρκεια του ψυχρού πολέμου ήταν πολύ απλός. Οι οργανωτές ήθελαν να φέρουν σε επαφή άτομα με μεγάλη πολιτική ή/και οικονομική επιρροή στις χώρες τους για να αποκτήσουν την απαραίτητη οικειότητα μεταξύ τους και να δημιουργηθεί ένα κλίμα εμπιστοσύνης. Ο σκοπός τους ήταν βέβαια η αναχαίτιση της κόκκινης αρκούδας (βλέπε Σοβιετική Ένωση) και η υπεράσπιση του ελεύθερου κόσμου.

Όμως μετά το 1989 και την προϊούσα παγκοσμιοποίηση τα θέματα ήταν πολλά και ακόμα περισσότερα τα προβλήματα. Σήμερα ο σημαντικότερος σκοπός των συναντήσεων είναι η πορεία της παγκόσμιας οικονομίας και η προσπάθεια αποφυγής σοβαρών οικονομικών κρίσεων. Προσπαθούν όσο μπορούν να διατηρήσουν μια μυστικότητα σε σχέση με την λίστα των συμμετεχόντων και τις συζητήσεις αλλά τελικά οι δημοσιογράφοι ξετρυπώνουν και τι ώρα επισκέφτηκαν οι συμμετέχοντες το WC..

Τα μέλη της ομάδας εξαντλούνται σε θεωρητικές συζητήσεις, σε δημιουργία επαφών και σε κάποια deals. Όλα τα άλλα είναι σενάρια επιστημονικής φαντασίας.

Το 2009 αυτή η ..σκοτεινή ομάδα συναντήθηκε στην Ελλάδα και στη συνάντηση μετείχε και ο Έλληνας πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής που τους φιλοξένησε. Αυτό τα λέει όλα νομίζω καθώς προσωπικά αδυνατώ να φανταστώ να συμμετέχει ο Κώστας Καραμανλής στην ομάδα που κυβερνά κρυφά την υφήλιο..

Αλλά συνεχίζω: Στην συνάντηση εκείνη συμμετείχε και ο Φιλανδός Πρωθυπουργός Matti Vanhanen μαζί με τον υπουργό του των οικονομικών. Προφανώς δεν είχε ακούσει τις φήμες για μυστικότητα και δολοπλοκίες και έβγαλε το γραφείο του πρωθυπουργού ακόμα και ανακοίνωση στο Internet!

Αλλά εδώ και πολλά χρόνια διαβάζουμε κατά καιρούς διάφορα σενάρια συνωμοσίας για την λέσχη Bilderberg.

Όπως πάντα τα σενάρια αυτά ξεκινάνε από την Άκρα Δεξιά. Οι πρώτοι που την υποψιάστηκαν ήταν ακροδεξιές οργανώσεις στις ΗΠΑ που τα μέλη τους κοιμούνται και ξυπνούν με τον φόβο ότι θα έρθει το βράδυ ο Εβραίος να τους πιει το αίμα.

Όπως πάντα τα σενάρια αυτά υιοθέτησε με ενθουσιασμό η Άκρα Αριστερά. Δεν υπάρχει αμφιβολία, εδώ μαζεύονται οι καπιταλιστές για να κανονίσουν το πώς θα πιούν καλύτερα το αίμα του λαού.

Όπως πάντα τα σενάρια αυτά αγαπήθηκαν από τους (στην πλειονότητά τους) αγράμματους και φαντασιόπληκτους Έλληνες δημοσιογράφους. Προφανώς στη Λέσχη Bilderberg οργανώθηκε η πτώχευση της Ελλάδας διότι οι Έλληνες αντιστέκονται στην Παγκοσμιοποίηση.

Νομίζω ότι η όλη ιστορία με τη Λέσχη Bilderberg είναι τόσο γελοία που δεν αξίζει κανείς να σπαταλά χρόνο και φαιά ουσία. Σκεφτείτε μόνο το εξής: αυτοί που κυβερνάν τον κόσμο συναντώνται κάθε χρόνο υποτίθεται σε «συνθήκες μυστικότητας» σε μέρος που ανακοινώνεται, με πάνω από 100 συμμετέχοντες, με όλα τα ΜΜΕ πάνω τους και με τη λίστα των συμμετεχόντων, των θεμάτων και των επαφών να διαρρέει σχεδόν ταυτόχρονα με την έναρξη της συνάντησης. Αν με καλούσαν στη Λέσχη λοιπόν το πρώτο που θα τους συμβούλευα θα ήταν να σταματήσουν να την ονομάζουν Λέσχη ή Ομάδα ή Bilderberg ή οτιδήποτε άλλο συνωμοτικό και να βρουν καλύτερους τρόπους και τόπους να υφάνουν τα σκοτεινά σχέδιά τους. Ίσως στο νησί του Lost..

Επιπλέον στη λέσχη αυτή το καλύτερο που μπορεί να περιμένει κανείς να πετύχει είναι κανένα καλό συμβόλαιο ή το πολύ καμιά παραγγελία οπλικών συστημάτων από τα αζήτητα. Αν περιμένετε να συμφωνήσουν όλοι αυτοί σε ένα σχέδιο παγκόσμιας κυριαρχίας που να συμφέρει και τους 150 τότε μάλλον έχετε μια πολύ απλοϊκή εικόνα του κόσμου.

Αλλά δεν ξεκίνησα το post αυτό για την Λέσχη. Το πρόβλημα δεν είναι η Λέσχη αλλά οι θεωρίες συνωμοσίας. Ας θυμηθούμε τον Michael Shermer:

«Τι συμβαίνει με τον πολιτισμό και την σκέψη μας που οδηγεί σε τέτοια ευπιστία; Οι θεωρίες που προσφέρουν οι σκεπτικιστές και οι επιστήμονες είναι πάμπολλες: Έλλειψη παιδείας, ημιμάθεια, απουσία κριτικής σκέψης, θρησκοληψία, παρακμή της θρησκείας, υποκατάσταση των παραδοσιακών θρησκειών από αιρέσεις, φόβος της επιστήμης, New Age, επιστροφή στον Μεσαίωνα, υπερβολική τηλεθέαση, αποφυγή ανάγνωσης βιβλίων, ανάγνωση κακών βιβλίων, κακή ανατροφή από τους γονείς, κακοί δάσκαλοι, απλή άγνοια και ηλιθιότητα.»

Όλα αυτά αρκούν για να γίνει κάποιος έρμαιο του κάθε καραγκιόζη που σερβίρει σενάρια συνωμοσίας. Φυσικά οι «φιδέμπορες συνωμοσιών» κάτι κερδίζουν απ’ αυτές: κυρίως χρήματα από τις «πωλήσεις συνωμοσίας» αλλά και ιδεολογική υπακοή όταν την χρειάζονται.

Στις αιτίες ευπιστίας που εκθέτει ο Shermer θα προσθέσω άλλη μία: την δυσκολία που έχουν οι άνθρωποι να αντιλαμβάνονται τη φύση και την κοινωνία ως αυθόρμητες τάξεις. Όπως είναι δύσκολο για κάποιον να δεχθεί την Εξέλιξη αν δεν μπορεί να κατανοήσει την πολυπλοκότητά της (από επιστημονική άγνοια ή απλή ευήθεια) για τους ίδιους λόγους και κάποιος δεν μπορεί να κατανοήσει την αγορά ως ένα αυτορυθμιζόμενο ανοικτό σύστημα. Η λύση πάντα είναι ανθρωπομορφική: δεν είναι δυνατόν να έχει δίκιο ο Δαρβίνος για την Εξέλιξη, θα πρέπει να υπάρχει ο «Ωρολογοποιός». Δεν είναι δυνατόν να υπάρχει το αόρατο χέρι του Adam Smith, η παγκόσμια οικονομία ελέγχεται από το ορατό χέρι της Λέσχης Bilderberg (παρεμπιπτόντως ο Δαρβίνος επηρεάστηκε καταλυτικά από τον Adam Smith όπως αντιλαμβάνεται κανείς αμέσως όταν διαβάσει το 4ο κεφάλαιο της Προέλευσης των Ειδών που έχει σαν θέμα την Φυσική Επιλογή αλλά και τη χρήση όρων που δανείζεται από τον Smith).

Ας αφήσουμε λοιπόν την Λέσχη σ’ αυτούς που έχουν έναν απλοϊκό τρόπο σκέψης κι ας τους χαρίσουμε τον κόσμο της συνωμοσίας, για να απαντήσουμε στα ουσιαστικά και σοβαρά θέματα που έθεσε ο Αποστόλης. Το πρόβλημα της Ελλάδος (και της κάθε οικονομίας) δεν είναι η φαντασιακή Λέσχη Bilderberg αλλά τα πραγματικά καρτέλ: των τραπεζών, του γάλακτος, του ποδοσφαίρου, των κλειστών επαγγελμάτων, των συνδικαλιστών του δημοσίου και πολλών άλλων που λυμαίνονται το ελληνικό κράτος, δηλαδή μας εκμεταλλεύονται με όποιον τρόπο μπορούν.

Η θεωρία της ορθολογικής επιλογής έχει πολλά να πει πάνω σ’ αυτά τα θέματα και μάλιστα έχει αναπτυχθεί ολόκληρος σχετικός κλάδος: η θεωρία της δημόσιας επιλογής (public choice theory). Είναι μια θεωρία (επιστημονική θεωρία!) που μελετά τη διαπλοκή ψηφοφόρων, πολιτικών και επιχειρήσεων. Αν κάποιος ενδιαφέρεται για περισσότερα, μπορεί να διαβάσει ένα σχετικό σύντομο άρθρο μου που δημοσιεύτηκε το 1998, όταν ακόμα έγραφα το διδακτορικό μου, αλλά δυστυχώς παραμένει επίκαιρο:

Φωτιές, Δάση και Οργανωμένα Συμφέροντα

Προβληματισμός για την ορθολογικότητα

Υποθέτω πως θα ακούγεται αρκετά συνηθισμένο να αμφιβάλει κανείς για την ορθολογικότητα του ανθρώπου, τόσο για την κατάφασή της όσο και για το βαθμό στον οποίο υπάρχει, αν είναι βέβαια νοητές οι διαβαθμίσεις στο θέμα αυτό. Η αλήθεια είναι ότι είμαι και εγώ ένας από αυτούς, άσχετα αν ενδόμυχα τάσσομαι μάλλον υπέρ της.

Αλλά ένα από τα επιχειρήματα που την στηρίζουν δεν με καλύπτει και, συγκεκριμένα, αυτό που αφορά τον ισχυρισμό για το ίδιο το προφανές της ορθολογικότητας. Καταθέτω, λοιπόν, τον προβληματισμό μου:
Ισχυριζόμενοι ότι φτάνουμε αυθόρμητα στο συμπέρασμα ότι είναι ο άνθρωπος ορθολογικός συγκρίνοντας τη σύγχρονη κατάστασή του με αυτήν προ λίγων χιλιετίων, θεωρώ πως υποπίπτουμε σε σφάλμα. Και αυτό διότι ίσως να ικανοποιήσαμε μόνο κατά ένα μέρος (το συζητάμε σε ποιο βαθμό) τους στόχους που θέσαμε και αυτό το επίτευγμα να μας οδήγησε στην ανάπτυξη. Η τελευταία δηλαδή δεν προκλήθηκε από την ορθολογικότητα αλλά από τους υψηλούς στόχους που θέταμε, πετυχαίνοντας όμως μόνο ένα ποσοστό από αυτούς.
Η πιθανότητα αυτή δεν οδηγεί αυτονόητα στο ότι δεν είμαστε ορθολογικοί, αλλά στο ότι το συγκεκριμένο επιχείρημα που το στηρίζει δεν επαρκεί.

SuperFreakonomics

The Daily Show With Jon Stewart	Mon - Thurs 11p / 10c
Steven Levitt
www.thedailyshow.com
Daily Show Full Episodes Political Humor Tea Party

Freakonomics 2

The Daily Show With Jon Stewart	Mon - Thurs 11p / 10c
Steven Levitt Pt. 2
www.thedailyshow.com
Daily Show Full Episodes Political Humor Tea Party

Freakonomics 1

The Daily Show With Jon Stewart	Mon - Thurs 11p / 10c
Steven Levitt Pt. 1
www.thedailyshow.com
Daily Show Full Episodes Political Humor Tea Party

SuperFreakonomics

Μετά το Freakonomics ο Steven Levitt και ο Stephen J. Dubner έβγαλαν φέτος το SuperFreakonomics. Στα βίντεο clips που ακολουθούν ο Steven Levitt εμφανίζεται σε μια από τις πλέον δημοσφιλείς εκπομπές της Αμερικάνικης τηλεόρασης, στο The Daily Show με τον Jon Stewart.

Στα δύο πρώτα κλιπάκια παρουσιάζει το Freakonomics (28/4/2005) και στο τρίτο το SuperFreakonomics (27/10/2009).

The Economic Way of Looking at Life

Η ομιλία του Gary Becker στην απονομή του βραβείου Νόμπελ (9 Δεκεμβρίου 1992).

Ο Gary Becker παρουσιάζει τα αποτελέσματα της έρευνάς του στα οικονομικά με έμφαση στα οικονομικά της ανθρώπινης συμπεριφοράς εκτός οικονομικής αγοράς.