For self-responsible adults, writes John Stossel, gambling can be fun and harmless. A free country is supposed to treat adults as though we are self-responsible. Government should let us learn from our mistakes rather than treat us like children.
More
Friday, May 14, 2010
Wednesday, May 12, 2010
Η Εξελικτική Ψυχολογία (απάντηση στον Homo Sapiens Socrates)
Σωκράτη οι παρατηρήσεις σου είναι πολύ εύστοχες και μάλιστα τέτοιου είδους αντιρρήσεις αποτελούν εν μέρει και την κύρια κριτική απέναντι στην ΕΨ που συνήθως προέρχεται από άσχετα μ’αυτήν επιστημονικά πεδία. Θα προσπαθήσω εδώ να δώσω μια σύντομη απάντηση σ’αυτήν την κριτική και μάλλον θα τη συμπεριλάβουμε μαζί με τις υπόλοιπες και στις σημειώσεις.
Κατ’ αρχήν σύμφωνα με την αρχή της διαψευσιμότητας του Karl Popper μια θεωρία για να θεωρηθεί επιστημονική θα πρέπει να σου δίνει τη δυνατότητα να την διαψεύσεις για τον απλό λόγο ότι για να αποδείξεις την αλήθεια μιας υπόθεσης σε όλες τις περιπτώσες απαιτείται ένας άπειρος αριθμός δεδομένων – πράγμα αδύνατον – ενώ για να τη διαψεύσεις αρκούν συνήθως έστω και λίγες περιπτώσεις (βεβαίως και η διάψευση είναι πολύπλοκη υπόθεση γιατί για να είναι επιστημονική δεν αρκεί ένα μεμονωμένο αρνητικό αποτέλεσμα αλλά συγκέντρωση στοιχείων, σύγκριση, ορθός έλεγχος και επιστημονική μεθοδολογία).
Η ΕΨ όπως και κάθε άλλη σοβαρή θεωρία ψυχολογίας σαφώς και ενέχει αυτήν τη διαψευσιμότητα στις υποθέσεις της. Kάτι που της δίνει επιπλέον αυτό το πλεονέκτημα σε σχέση με άλλες κοινωνικές επιστήμες και δεν απαιτεί κανενός είδους «διανοητικό άλμα» είναι η δυνατότητα διεξαγωγής πειραμάτων και συλλογής εμπειρικών δεδομένων τόσο στο εργαστήριο όσο και εκτός αυτού.
Ας δούμε όμως ένα παράδειγμα. Όπως έχουμε πει, ένα από τα σημαντικότερα προσαρμοστικά ζητήματα που έπρεπε να αντιμετωπίσει ο εγκέφαλος των προγόνων μας ήταν η επιλογή συντρόφου (mate selection) γιατί με αυτήν διασφαλίζεται η αναπαραγωγή και η διάδοση των γονιδίων στις επόμενες γενιές. Ως εδώ αυτή η θεωρία είναι αρκετά ευλογοφανής. Από αυτήν προκύπτει λογικά μια υπόθεση που κάνει η ΕΨ για την επιλογή συντρόφου. Οι γυναίκες ως πιο ευάλωτες για πολύ μεγάλο διάστημα (καθώς διέθεταν μετρημένα ωάρια, έπρεπε να κυοφορήσουν πολλούς μήνες, να θρέψουν και να φροντίσουν το παιδί για αρκετά χρόνια μέχρι να μπορεί να τα καταφέρει μόνο του) προτιμούσαν άντρες που θα μπορούσαν να διασφαλίσουν πόρους (τροφή και ασφάλεια) σ’αυτές και το παιδί. Με αυτές τις προτεραιότητες οι γυναίκες εξασφάλιζαν την διάδοση των γονιδίων τους. Οι άντρες, από την άλλη μεριά, που ενδιαφέρονταν ως πρώτη προτεραιότητα να αναπαράγουν καλά γονίδια σε υγιείς και ικανούς απογόνους, ήταν λογικό να προτιμούν υγιείς, νέες και καλοφτιαγμένες γυναίκες (γιατί αυτά τα χαρακτηριστικά αποτελούν άμεσους σηματοδότες υγείας). Και οι δυο στρατηγικές φαίνεται να πετυχαίνουν αποτελεσματικά την επιβίωση του είδους μέσω της αναπαραγωγής.
Η ΕΨ λοιπόν υποθέτει ότι ο εγκέφαλος των δυο φύλων ανέπτυξε μέσω της φυσικής επιλογής αντίστοιχα modules που μας καθοδηγούν εως και σήμερα ως έναν βαθμό στην επιλογή συντρόφου. Συγκεκριμένα το μοντέλο που προτείνει είναι ότι οι γυναίκες έχουν μια προτίμηση σε μεγαλύτερους άντρες γιατί αυτό σηματοδοτεί στις κοινωνίες μας ένα άτομο αποκατεστημένο και ώριμο που μπορεί να παράσχει πόρους στην οικογένειά του, ενώ οι άντρες προτιμούν νεότερες και όμορφες γυναίκες. Αυτό το μοντέλο έχει πράγματι επιβεβαιωθεί με μια πληθώρα εμπειρικών δεδομένων (ενδεικτικά μόνον βλ. τις έρευνες του D.M. Buss αλλά και την πολύ πρόσφατη έρευνα στα οικονομικά που ανέφερε ο κ. Χατζής στο μάθημα) κι έχει αντέξει στο τεστ του χρόνου (και του Popper). Ή με άλλα λόγια, όσοι έχουν προσπαθήσει να το ελέγξουν δεν έχουν καταφέρει ως τώρα να το διαψεύσουν.
Όπως παρατηρούμε, λοιπόν, από την αρχή – δηλαδή τη σύλληψη της θεωρίας και την παραγωγή των υποθέσεων – εως το τέλος – τη συγκέντρωση και τον έλεγχο των δεδομένων – η ΕΨ έδειξε ότι έχει όλα τα χαρακτηριστικά μιας σοβαρής επιστήμης. Μάλιστα η ΕΨ «ξεπερνάει» σε επιστημονικότητα παρα πολλές άλλες ψυχολογικές θεωρίες που πολλοί τις θεωρούν δεδομένες. Επειδή όμως η ΕΨ είναι μια νέα επιστήμη, αρκετές υποθέσεις που κάνει δεν έχουν υποβληθεί ακόμη σε αρκετά τεστ διαψευσιμότητας από εμπειρικά δεδομένα κι έτσι φυσιολογικά υπάρχει ακόμη κάποιος σκεπτικισμός.
Μια άλλη διάκριση που πρέπει να γίνει επίσης και πολύ σύντομα είναι η εξής: ενώ τα πάντα επάνω μας είναι προϊόν της εξέλιξης με την έννοια ότι μας συνόδευσαν εως σήμερα, αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι είχαν κάποτε surviving value. Όπως έχει αναφερθεί και σε προηγούμενη διάλεξη, υπάρχουν διάφορα χαρακτηριστικά που δεν φαίνονται να έχουν ή να είχαν κανέναν εξελικτικό σκοπό, από τις θηλές στους άντρες εως την καλλιτεχνική έκφραση. Άρα μπορεί να έχουμε κάτι : (α) γιατί μας ήταν απαραίτητο για την επιβίωση, (β) γιατί απλώς την εξυπηρετούσε, (γ) γιατί δεν την εμπόδιζε ή (δ) γιατί ενώ την εμπόδιζε είχαμε και κάτι άλλο που το αντιστάθμιζε (βλ. ουρά παγωνιού). Με τα εργαλεία που διαθέτει η ΕΨ μπορεί και πρέπει να κάνει αυτές τις διακρίσεις και να καταλήγει σε ασφαλή συμπεράσματα πριν αποφανθεί ποιόν από τους παραπάνω ρόλους διαδραματίζει κάποιο χαρακτηριστικό ή κάποια ιδιότητα.
Από την άλλη, εμείς, στο συγκεκριμένο σεμινάριο, δεν κάνουμε ΕΨ, ούτε έχουμε τη δυνατότητα να ελέγχουμε εκείνη την ώρα πειραματικά όλες τις υποθέσεις που μπορεί να συζητηθούν. Για διδακτικούς σκοπούς χρησιμοποιούμε τη λογική της ΕΨ για να κάνουμε κατανοητά τα εργαλεία της και τη σπουδαιότητά της. Πρέπει όμως να επισημάνουμε ότι οι υποθέσεις που έχουν ειπωθεί κατα καιρούς δεν είναι σενάρια επιστημονικής φαντασίας, αλλά υπαρκτά και σοβαρά μοντέλα, που ελέγχονται από τους ειδικούς και υπάρχουν στη βιβλιογραφία, όπως η προτίμηση για ενεργειακές τροφές και διάφορα άλλα.
Κατ’ αρχήν σύμφωνα με την αρχή της διαψευσιμότητας του Karl Popper μια θεωρία για να θεωρηθεί επιστημονική θα πρέπει να σου δίνει τη δυνατότητα να την διαψεύσεις για τον απλό λόγο ότι για να αποδείξεις την αλήθεια μιας υπόθεσης σε όλες τις περιπτώσες απαιτείται ένας άπειρος αριθμός δεδομένων – πράγμα αδύνατον – ενώ για να τη διαψεύσεις αρκούν συνήθως έστω και λίγες περιπτώσεις (βεβαίως και η διάψευση είναι πολύπλοκη υπόθεση γιατί για να είναι επιστημονική δεν αρκεί ένα μεμονωμένο αρνητικό αποτέλεσμα αλλά συγκέντρωση στοιχείων, σύγκριση, ορθός έλεγχος και επιστημονική μεθοδολογία).
Η ΕΨ όπως και κάθε άλλη σοβαρή θεωρία ψυχολογίας σαφώς και ενέχει αυτήν τη διαψευσιμότητα στις υποθέσεις της. Kάτι που της δίνει επιπλέον αυτό το πλεονέκτημα σε σχέση με άλλες κοινωνικές επιστήμες και δεν απαιτεί κανενός είδους «διανοητικό άλμα» είναι η δυνατότητα διεξαγωγής πειραμάτων και συλλογής εμπειρικών δεδομένων τόσο στο εργαστήριο όσο και εκτός αυτού.
Ας δούμε όμως ένα παράδειγμα. Όπως έχουμε πει, ένα από τα σημαντικότερα προσαρμοστικά ζητήματα που έπρεπε να αντιμετωπίσει ο εγκέφαλος των προγόνων μας ήταν η επιλογή συντρόφου (mate selection) γιατί με αυτήν διασφαλίζεται η αναπαραγωγή και η διάδοση των γονιδίων στις επόμενες γενιές. Ως εδώ αυτή η θεωρία είναι αρκετά ευλογοφανής. Από αυτήν προκύπτει λογικά μια υπόθεση που κάνει η ΕΨ για την επιλογή συντρόφου. Οι γυναίκες ως πιο ευάλωτες για πολύ μεγάλο διάστημα (καθώς διέθεταν μετρημένα ωάρια, έπρεπε να κυοφορήσουν πολλούς μήνες, να θρέψουν και να φροντίσουν το παιδί για αρκετά χρόνια μέχρι να μπορεί να τα καταφέρει μόνο του) προτιμούσαν άντρες που θα μπορούσαν να διασφαλίσουν πόρους (τροφή και ασφάλεια) σ’αυτές και το παιδί. Με αυτές τις προτεραιότητες οι γυναίκες εξασφάλιζαν την διάδοση των γονιδίων τους. Οι άντρες, από την άλλη μεριά, που ενδιαφέρονταν ως πρώτη προτεραιότητα να αναπαράγουν καλά γονίδια σε υγιείς και ικανούς απογόνους, ήταν λογικό να προτιμούν υγιείς, νέες και καλοφτιαγμένες γυναίκες (γιατί αυτά τα χαρακτηριστικά αποτελούν άμεσους σηματοδότες υγείας). Και οι δυο στρατηγικές φαίνεται να πετυχαίνουν αποτελεσματικά την επιβίωση του είδους μέσω της αναπαραγωγής.
Η ΕΨ λοιπόν υποθέτει ότι ο εγκέφαλος των δυο φύλων ανέπτυξε μέσω της φυσικής επιλογής αντίστοιχα modules που μας καθοδηγούν εως και σήμερα ως έναν βαθμό στην επιλογή συντρόφου. Συγκεκριμένα το μοντέλο που προτείνει είναι ότι οι γυναίκες έχουν μια προτίμηση σε μεγαλύτερους άντρες γιατί αυτό σηματοδοτεί στις κοινωνίες μας ένα άτομο αποκατεστημένο και ώριμο που μπορεί να παράσχει πόρους στην οικογένειά του, ενώ οι άντρες προτιμούν νεότερες και όμορφες γυναίκες. Αυτό το μοντέλο έχει πράγματι επιβεβαιωθεί με μια πληθώρα εμπειρικών δεδομένων (ενδεικτικά μόνον βλ. τις έρευνες του D.M. Buss αλλά και την πολύ πρόσφατη έρευνα στα οικονομικά που ανέφερε ο κ. Χατζής στο μάθημα) κι έχει αντέξει στο τεστ του χρόνου (και του Popper). Ή με άλλα λόγια, όσοι έχουν προσπαθήσει να το ελέγξουν δεν έχουν καταφέρει ως τώρα να το διαψεύσουν.
Όπως παρατηρούμε, λοιπόν, από την αρχή – δηλαδή τη σύλληψη της θεωρίας και την παραγωγή των υποθέσεων – εως το τέλος – τη συγκέντρωση και τον έλεγχο των δεδομένων – η ΕΨ έδειξε ότι έχει όλα τα χαρακτηριστικά μιας σοβαρής επιστήμης. Μάλιστα η ΕΨ «ξεπερνάει» σε επιστημονικότητα παρα πολλές άλλες ψυχολογικές θεωρίες που πολλοί τις θεωρούν δεδομένες. Επειδή όμως η ΕΨ είναι μια νέα επιστήμη, αρκετές υποθέσεις που κάνει δεν έχουν υποβληθεί ακόμη σε αρκετά τεστ διαψευσιμότητας από εμπειρικά δεδομένα κι έτσι φυσιολογικά υπάρχει ακόμη κάποιος σκεπτικισμός.
Μια άλλη διάκριση που πρέπει να γίνει επίσης και πολύ σύντομα είναι η εξής: ενώ τα πάντα επάνω μας είναι προϊόν της εξέλιξης με την έννοια ότι μας συνόδευσαν εως σήμερα, αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι είχαν κάποτε surviving value. Όπως έχει αναφερθεί και σε προηγούμενη διάλεξη, υπάρχουν διάφορα χαρακτηριστικά που δεν φαίνονται να έχουν ή να είχαν κανέναν εξελικτικό σκοπό, από τις θηλές στους άντρες εως την καλλιτεχνική έκφραση. Άρα μπορεί να έχουμε κάτι : (α) γιατί μας ήταν απαραίτητο για την επιβίωση, (β) γιατί απλώς την εξυπηρετούσε, (γ) γιατί δεν την εμπόδιζε ή (δ) γιατί ενώ την εμπόδιζε είχαμε και κάτι άλλο που το αντιστάθμιζε (βλ. ουρά παγωνιού). Με τα εργαλεία που διαθέτει η ΕΨ μπορεί και πρέπει να κάνει αυτές τις διακρίσεις και να καταλήγει σε ασφαλή συμπεράσματα πριν αποφανθεί ποιόν από τους παραπάνω ρόλους διαδραματίζει κάποιο χαρακτηριστικό ή κάποια ιδιότητα.
Από την άλλη, εμείς, στο συγκεκριμένο σεμινάριο, δεν κάνουμε ΕΨ, ούτε έχουμε τη δυνατότητα να ελέγχουμε εκείνη την ώρα πειραματικά όλες τις υποθέσεις που μπορεί να συζητηθούν. Για διδακτικούς σκοπούς χρησιμοποιούμε τη λογική της ΕΨ για να κάνουμε κατανοητά τα εργαλεία της και τη σπουδαιότητά της. Πρέπει όμως να επισημάνουμε ότι οι υποθέσεις που έχουν ειπωθεί κατα καιρούς δεν είναι σενάρια επιστημονικής φαντασίας, αλλά υπαρκτά και σοβαρά μοντέλα, που ελέγχονται από τους ειδικούς και υπάρχουν στη βιβλιογραφία, όπως η προτίμηση για ενεργειακές τροφές και διάφορα άλλα.
Απορίες ενός μπερδεμένου homo sapiens
Ακούγοντας στο τελευταίο σεμινάριο για τις εξηγήσεις που δίνει η εξελικτική ψυχολογία για διάφορα θέματα, άρχισα να απορώ μέχρι πού μπορεί να φτάσει άραγε η εξηγητική της δύναμη. Η Νομική εξηγείται; Σίγουρα θα εξηγείται, αφού οι άνθρωποι μάλλον θα αντιλήφθηκαν πόσο λιγότερο ευάλωτοι και περισσότερο αποτελεσματικοί είναι σε κοινωνικό περιβάλλον. Έτσι, αναγκάστηκαν να οργανώσουν αυτό το κοινωνικό πλαίσιο και σιγά σιγά αναπτύχθηκε η Νομική. Ίσως τα ίδια θα μπορούσαν να ειπωθούν και για τα Οικονομικά.
Αλλά το πράγμα δεν σταματάει εδώ. Αλήθεια, που σταματάει; Τι δεν μπορεί να εξηγηθεί με την εξελικτική ψυχολογία; Περιγράφει όντως την πραγματικότητα με τόση ενάργεια; Η απορία μου έγκειται κατά βάση στο πόσο επιστημονική είναι. Δεν αντιλέγω στη σύνδεση σημερινών δραστηριοτήτων με κινδύνους ή συνήθειες που επικρατούσαν για εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια πριν το ορόσημο της εμφάνισης του homo sapiens. Αλλά πόσο επιστημονικό είναι; Μήπως είναι απλές εικασίες; Μήπως είναι απλά λογικοφανείς εξηγήσεις;
Για παράδειγμα: Η εξήγηση του path dependence από εξελικτικής άποψης είναι ότι πιθανόν στις μικρές ομάδες που ζούσε ο άθρωπος (πριν γίνει... άνθρωπος), εξυπηρετούσε καλύτερα να ακολουθείς τους πολλούς, γιατί εκεί υπήρχε ασφάλεια και εξοικονόμηση ενέργειας. Ακόμα και αν γινόταν λάθος, θα είμασταν όλοι μαζί.
Φαίνεται λογικό και δεν έχω κάτι να αντιπροτείνω. Αλλά πόσο επιστημονικό είναι;Δηλαδή η σύνδεση της νευροφυσιολογικής βάσης του path dependence με μια υποτιθέμενη κατάσταση που συνέβαινε επαναλαμβανόμενα για χιλιάδες χρόνια είναι τέτοια που να οδηγεί με βεβαιότητα στα εξαγόμενα συμπεράσματα; Και φαντάζομαι εδώ απαιτείται μια πιθανολόγηση μεγαλύτερη του 40% της προβλεψιμότητας της RCT.
Αν τα συμπεράσματα της εξελικτικής ψυχολογίας είναι επιστημονικά εξαρτάται και από το ποιες ιδιότητες πρέπει να συγκεντρώνει μια δραστηριότητα ώστε να αποκτήσει αυτόν το χαρακτήρα. Αν δεχθούμε τη θεωρία της διαψευσιμότητας (falsifiability) του Karl Popper, τότε μάλλον δεν αποτελούν επιστήμη περίπου όλες οι κοινωνικές επιστήμες. Άρα τι χρειάζεται ένα συμπέρασμα της εξελικτικής ψυχολογίας, ώστε να πάψει να φαίνεται σαν διανοητικό άλμα;
Almost winning is just as exciting!
Η ντοπαμίνη είναι ένας σημαντικός νευροδιαβιβαστής που συνδέεται με το λεγόμενο reward system του εγκεφάλου. Όταν η ντοπαμίνη εκκρίνεται σε μεγαλύτερες ποσότητες τότε έχουμε την αίσθηση της ευχαρίστησης και συνήθως αναζητούμε να επαναλάβουμε την κατάσταση που την προκάλεσε. Τέτοιες καταστάσεις ή πράξεις που συνδέονται με την έκκριση ντοπαμίνης είναι η κατανάλωση φαγητού, το σεξ, τα ναρκωτικά και ο τζόγος (όταν κερδίζουμε).
Σε πρόσφατη έρευνα που έγινε στο University of Cambridge φαίνεται ότι οι ίδιες ποσότητες ντοπαμίνης που εκκρίνονται στον εγκέφαλο όταν κάποιος κερδίζει στο τζόγο είναι ίδιες με όταν σχεδόν κερδίζει!
Νομίζουμε ότι αυτό μπορεί να εξηγήσει γιατί κάποια άτομα είναι εθισμένα στα τυχερά παιχνίδια: δεν οφείλεται σε προβληματικά heuristics, biases, reasoning και γενικότερα εσφαλμένες απόψεις, πεποιθήσεις ή συμπεράσματα, αλλά σε υπερβολική έκκριση ντοπαμίνης. Αν αυτή η «εθιστική»ουσία εκκρίνεται όχι μόνο όταν το άτομο κερδίζει αλλά και όλες τις φορές που πάει να κερδίσει αλλά δεν τα καταφέρνει, τότε είναι πολύ πιο δύσκολο να αντισταθεί απ’ότι νομίζαμε μέχρι τώρα.
Σε πρόσφατη έρευνα που έγινε στο University of Cambridge φαίνεται ότι οι ίδιες ποσότητες ντοπαμίνης που εκκρίνονται στον εγκέφαλο όταν κάποιος κερδίζει στο τζόγο είναι ίδιες με όταν σχεδόν κερδίζει!
Νομίζουμε ότι αυτό μπορεί να εξηγήσει γιατί κάποια άτομα είναι εθισμένα στα τυχερά παιχνίδια: δεν οφείλεται σε προβληματικά heuristics, biases, reasoning και γενικότερα εσφαλμένες απόψεις, πεποιθήσεις ή συμπεράσματα, αλλά σε υπερβολική έκκριση ντοπαμίνης. Αν αυτή η «εθιστική»ουσία εκκρίνεται όχι μόνο όταν το άτομο κερδίζει αλλά και όλες τις φορές που πάει να κερδίσει αλλά δεν τα καταφέρνει, τότε είναι πολύ πιο δύσκολο να αντισταθεί απ’ότι νομίζαμε μέχρι τώρα.
Friday, May 7, 2010
Είσαι πιο ορθολογικός από ένα 10χρονο;
Δεν είναι τελικά και τόσο δύσκολο να υπερβούμε το prospect theory. Πάντως ακόμα και ένα δεκάχρονο μπορεί!
Picasso Sells at Record Auction Price
May 5, 2010
On Tuesday night, a painting dashed off by Picasso in just one day in 1964 became the most expensive work of art ever sold at auction as it rose to $106.5 million.
It took Christopher Burge, Christie’s premier auctioneer, eight long minutes to raise the picture, dubbed “Nude, Green Leaves and Bust,” above the hitherto unattainable $100 million barrier. Mr. Burge opened the bidding by calling out $58 million and raised the stakes by $1 million increments. From $77 million, four new bidders, sitting in the room or operating over the phone, jumped into the fray. From $86 million on, the contest was confined to two telephone bidders. They fought it out until Mr. Burge brought down his hammer on a $95 million bid made under the paddle number 1709, which, with the sale charge, raised the full price to $106.48 million, to be precise.
More
Thursday, May 6, 2010
Prospect Theory
Εδώ θα βρείτε το πρωτότυπο άρθρο των Daniel Kahneman και Amos Tversky, "Prospect Theory: An Analysis of Decision under Risk", που δημοσίευσαν στο περιοδικό Econometrica το 1979.
Επειδή δεν προλάβαμε να πούμε σχεδόν τίποτα για τα behavioral economics στο τελευταίο μάθημα, θα επανέλθουμε με περισσότερη ανάλυση την ερχόμενη Δευτέρα. Στις σημειώσεις που θα ανεβάσουμε την Παρασκευή δεν θα συζητάμε τα behavioral economics ακόμα. Θα παρουσιασθούν στο τέταρτο μέρος των σημειώσεων.
Επειδή δεν προλάβαμε να πούμε σχεδόν τίποτα για τα behavioral economics στο τελευταίο μάθημα, θα επανέλθουμε με περισσότερη ανάλυση την ερχόμενη Δευτέρα. Στις σημειώσεις που θα ανεβάσουμε την Παρασκευή δεν θα συζητάμε τα behavioral economics ακόμα. Θα παρουσιασθούν στο τέταρτο μέρος των σημειώσεων.
Monday, May 3, 2010
I, Robot
Άλλη μια ισχυρή ένδειξη της ορθολογικότητας (τουλάχιστον!): Ένα από τα πιο φιλόδοξα όνειρα που οι επιστήμονες – συνεργαζόμενοι από πολλά πεδία - προσπαθούν εδώ και πολλές δεκαετίες να επιτύχουν ρεαλιστικά πλέον, είναι να κατασκευάσουν μηχανές, υπολογιστές και γενικότερα εξαρτήματα που η λειτουργία τους θα προσεγγίζει όσο το δυνατόν περισσότερο τον τρόπο λειτουργίας του εγκεφάλου και της νόησης. Γιατί απλά ο εγκέφαλος είναι το μοναδικό «κατασκεύασμα» που μας προσφέρει «έτοιμο» η φύση με άπειρες και ακόμη ανεξερεύνητες δυνατότητες για να καταφέρνει τα πάντα. Και αναρωτιέμαι, είναι τυχαίο αυτό; Αν είμαστε συστηματικά ανορθολογικοί, επιρρεπείς διαρκώς σε λάθη και γενικότερα άχρηστοι (ας μην ξεχνάμε ότι όλα – σκέψεις και συναισθήματα - προέρχονται από τον εγκέφαλο!), τότε γιατί όλο αυτό το χάσιμο χρόνου, πόρων και άριστου ανθρώπινου δυναμικού σε τέτοιου είδους projects; Γιατί να κατασκευάσεις μια μηχανή που δεν θα επιτυγχάνει στόχους για τους οποίους την προορίζεις;
Μια μικρή αναφορά: επειδή ο όρος Artificial Intelligence (Τεχνητή Νοημοσύνη) χρωματίστηκε ιδιαίτερα αρνητικά από τις διάφορες ταινίες του Hollywood, όπου οι μηχανές και τα ρομπότ ως επί το πλείστον παρουσιάζονταν ως εχθροί του ανθρώπου που ανέπτυσσαν δική τους νοημοσύνη(!) και στόχο είχαν πάντα να κυριαρχήσουν στον πλανήτη, εγκαταλείφτηκε σταδιακά και αντικαταστάθηκε τελικώς – στο εξωτερικό κυρίως - από τον όρο Cognitive Systems.
Εδώ θα βρείτε ένα πολύ ενδιαφέρον σχετικό άρθρο που δημοσιεύεται στην ειδική έκδοση Mind and Brain του Scientific American (Απρίλιος 2010).
Saturday, May 1, 2010
Προτιμήσεις, Αποκαλυπτόμενες
του Stephen J. Dubner
Ήμουν πρόσφατα σε ένα αεροπλάνο και σκεφτόμουν για το πολύ συχνά μεγάλο χάσμα μεταξύ των δηλωμένων προτιμήσεων των ανθρώπων (τι λένε ότι θα κάνουν) και των αποκαλυπτόμενων προτιμήσεων (τι κάνουν στην πραγματικότητα).
Υποθέτω ότι και η δική σου συμπεριφορά σοφέ αναγνώστη ορισμένες φορές φανερώνει αυτό το χάσμα (όπως και σίγουρα η δική μου). Λες ας πούμε ότι θα αποταμιεύσεις Χ δολάρια φέτος και τελικά αποταμιεύεις τα μισά του X. Ίσως δεν ασκείσαι, δεν ψηφίζεις ή δεν πας στην εκκλησία τόσο συχνά όσο δηλώνεις στα γκάλοπ.
Κοίτα, δεν παριστάνω τον κριτή, έτσι είναι η ζωή (και μερικοί, κι εγώ μαζί, κερδίζουμε τον επιούσιο εξερευνώντας αυτό το χάσμα μεταξύ δηλωμένων και αποκαλυπτομένων προτιμήσεων).
Πίσω στην αεροπορική πτήση: Ήταν η ώρα να σερβιριστεί το γεύμα. Στις θέσεις γύρω μου κάθονταν άτομα που θα μπορούσαμε να χωρίσουμε σε δύο περίπου ισάριθμες ομάδες: από τη μια αυτοί που ο Δείκτης Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) τους θα τους τοποθετούσε στην κατηγορία των υπέρβαρων (ξέρω, ξέρω, ο ΔΜΣ είναι προβληματικός τρόπος μέτρησης) και από την άλλη αυτοί που φαίνεται να έχουν φυσιολογικό ΔΜΣ. Η αεροσυνοδός προσέφερε την επιλογή μεταξύ δύο κυρίως πιάτων: φιλέτο κοτόπουλο με κρούστα παρμεζάνας ή σαλάτα με σολομό ποσέ.
Έχετε καταλάβει που το πάω με όλα αυτά, έτσι δεν είναι; Ναι, όλα τα άτομα με υψηλό ΔΜΣ παρήγγειλαν το κοτόπουλο με την παρμεζάνα και τα άτομα με φυσιολογικό ΔΜΣ την σαλάτα με το σολομό.
Οι προτιμήσεις αποκαλύφθηκαν.
Ήμουν πρόσφατα σε ένα αεροπλάνο και σκεφτόμουν για το πολύ συχνά μεγάλο χάσμα μεταξύ των δηλωμένων προτιμήσεων των ανθρώπων (τι λένε ότι θα κάνουν) και των αποκαλυπτόμενων προτιμήσεων (τι κάνουν στην πραγματικότητα).
Υποθέτω ότι και η δική σου συμπεριφορά σοφέ αναγνώστη ορισμένες φορές φανερώνει αυτό το χάσμα (όπως και σίγουρα η δική μου). Λες ας πούμε ότι θα αποταμιεύσεις Χ δολάρια φέτος και τελικά αποταμιεύεις τα μισά του X. Ίσως δεν ασκείσαι, δεν ψηφίζεις ή δεν πας στην εκκλησία τόσο συχνά όσο δηλώνεις στα γκάλοπ.
Κοίτα, δεν παριστάνω τον κριτή, έτσι είναι η ζωή (και μερικοί, κι εγώ μαζί, κερδίζουμε τον επιούσιο εξερευνώντας αυτό το χάσμα μεταξύ δηλωμένων και αποκαλυπτομένων προτιμήσεων).
Πίσω στην αεροπορική πτήση: Ήταν η ώρα να σερβιριστεί το γεύμα. Στις θέσεις γύρω μου κάθονταν άτομα που θα μπορούσαμε να χωρίσουμε σε δύο περίπου ισάριθμες ομάδες: από τη μια αυτοί που ο Δείκτης Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) τους θα τους τοποθετούσε στην κατηγορία των υπέρβαρων (ξέρω, ξέρω, ο ΔΜΣ είναι προβληματικός τρόπος μέτρησης) και από την άλλη αυτοί που φαίνεται να έχουν φυσιολογικό ΔΜΣ. Η αεροσυνοδός προσέφερε την επιλογή μεταξύ δύο κυρίως πιάτων: φιλέτο κοτόπουλο με κρούστα παρμεζάνας ή σαλάτα με σολομό ποσέ.
Έχετε καταλάβει που το πάω με όλα αυτά, έτσι δεν είναι; Ναι, όλα τα άτομα με υψηλό ΔΜΣ παρήγγειλαν το κοτόπουλο με την παρμεζάνα και τα άτομα με φυσιολογικό ΔΜΣ την σαλάτα με το σολομό.
Οι προτιμήσεις αποκαλύφθηκαν.
Preferences, Revealed
April 29, 2010
Freakonomics: Preferences, Revealed
by Stephen J. Dubner
Revealed preferences in airplane dining.
More
The Science of Liberty: Democracy, Reason, and the Laws of Nature
The spread of capitalism and democracy has inspired controversies over the direction of the modern world. Some scholars see a future of "multiple modernities," in which Western liberal democracy will give way to divergent political and economic systems; others see universal forces pushing all societies toward liberalism. In this spirited manifesto, Ferris, a science journalist, argues that science and the rise of "science societies" are the fundamental drivers of liberty and democracy. Societies need science to advance, and science requires political openness. This, of course, is an old thesis, rooted in the Enlightenment conviction that knowledge, innovation, freedom, and social advancement go together. In this restatement, Ferris traces the dual scientific and democratic revolutions from their Renaissance, Enlightenment, and early modern origins to the titanic twentieth-century battles between the liberal democracies and their fascist and communist rivals. Ferris also explores the scientific orientation of the United States' founders, such as Thomas Jefferson and Benjamin Franklin, and its relevance to their constitutional thinking and their noble "experiment" of a new nation. The Science of Liberty is sweeping and provocative, even if many may still doubt that science can extinguish prejudices, parochialisms, and illiberal impulses.
Subscribe to:
Posts (Atom)